สิวอุดตัน Comedones

สิวอุดตัน (Comedones) คือ สิวขนาดเล็กที่เป็นตุ่มอุดตันใต้ผิวหนัง ชนิดที่ไม่เกิดการอักเสบ เป็นสิวที่เกิดจากการอุดตันในรูขุมขน 

ชนิดของสิวอุดตัน

สิวอุดตันมีหลายชนิดด้วยกัน ที่พบได้บ่อย ได้แก่

- สิวหัวดำหรือสิวหัวเปิด เป็นจุดสีดำปรากฏบนผิวหนัง เกิดจากการอุดตันของขน เนื้อเยื่อ และไขมันภายในรูขุมขน สารเมลานิน (Melanin) หรือเม็ดสีที่เซลล์ผิวหนังจะทำปฏิกิริยากับสารที่อุดตันให้เปลี่ยนเป็นสีดำ ในขณะที่สารเหล่านั้นโผล่พ้นขึ้นมาสัมผัสกับออกซิเจน

- สิวหัวขาวหรือสิวหัวปิด เป็นตุ่มเล็ก ๆ สีขาวบนผิวหนัง เกิดจากเชื้อแบคทีเรียที่อุดตันอยู่ภายในรูขุมขน แต่รูขุมขนที่อุดตันนั้นจะไม่ได้สัมผัสอากาศ จึงไม่มีการเกิดปฏิกิริยากับออกซิเจน และยังคงมองเห็นเป็นจุดสีขาวที่อุดตันอยู่บนผิวหนัง

สิวอุดตันชนิดอื่น ๆ ได้แก่

-ไมโครโคมีโดน (Microcomedones) เป็นสิวขนาดเล็กที่มองไม่เห็นด้วยตาเปล่า

-มาโครโคมีโดน (Macrocomedones) เป็นสิวอุดตันหัวปิดที่มีขนาดใหญ่กว่า 2-3 มิลลิเมตร

-ไจแอนท์โคมีโดน (Giant Comedones) เป็นสิวอุดตันหัวเปิดที่มีขนาดใหญ่ มีลักษณะเป็นก้อนซีสต์ (cyst) และมีสีดำแบบสิวหัวดำ

-โซลาร์โคมีโดน (Solar Comedones) เป็นสิวอุดตันที่อาจเกิดจากอิทธิพลของแสงแดดที่ทำลายผิว ทำให้เกิดริ้วรอยเหี่ยวย่น และเกิดสิวอุดตัน มักพบในวัยกลางคนไปจนผู้สูงวัย เกิดได้ทั้งในลักษณะของสิวหัวเปิดและสิวหัวปิด

สาเหตุของสิวอุดตัน

สิวอุดตันเกิดจากการอุดตันของเซลล์เยื่อบุผิวหนังที่ตายแล้ว และไขมันที่มีการผลิตออกมามากเกินไปจากต่อมไขมันใต้ผิวหนัง โดยการอุดตันจะเกิดภายในรูขุมขนใต้ผิวหนัง และปรากฏออกมาเป็นสิวอุดตันในลักษณะต่าง ๆ

ส่วนปัจจัยที่อาจทำให้เกิดสิวอุดตัน ได้แก่

-ปฏิกิริยาที่เกิดจากฮอร์โมนเพศชายเทสโทสเทอโรน (Testosterone) ทำงานมากเกินไป จนกลายเป็นไดไฮโดรเทสโทสเทอโรน ที่มีฤทธิ์แรงกว่าเทสโทสเทอโรน และส่งผลกระทบภายในเซลล์ผิวหนังได้มากกว่า

-กรดไขมันอิสระที่เกิดขึ้นภายในต่อมไขมัน อันเป็นผลมาจากเชื้อแบคทีเรียที่ทำให้เกิดสิว

-ระดับของกรดไขมันไลโนเลอิคที่ลดลง (linoleic Acid) ในไขมันที่ถูกผลิตจากต่อมไขมัน อาจทำให้ระบบการทำงานเพื่อการปกป้องผิวชั้นในลดต่ำลงไปด้วย

-สารกระตุ้นการอักเสบ (Proinflammatory Cytokines) ที่ถูกผลิตโดยเยื่อบุเซลล์ภายในรูขุมขน ซึ่งเป็นกระบวนการตอบสนองในระบบภูมิคุ้มกันของร่างกาย

- ผิวสัมผัสกับสารเคมีที่มีส่วนประกอบของน้ำมัน สารไอโซโพรพิล ไมริสเตท (Isopropyl Myristate) และสีย้อมที่มักพบในเครื่องสำอาง หรือผลิตภัณฑ์แชมพูต่าง ๆ สารโพรไพลีน ไกลคอล (Propylene Glycol) ที่เป็นส่วนผสมในเนื้อครีมหรือเจลต่าง ๆ

- ภาวะผิวหนังมีน้ำมากเกินไปในช่วงก่อนมีประจำเดือน ซึ่งอาจเกิดจากการใช้ครีมที่เพิ่มความชุ่มชื้นให้ผิวหนังเสริมให้เกิดภาวะนี้ หรือภาวะอาการทางกายอื่น ๆ ที่ทำให้ผิวมีความชุ่มชื้นเพิ่มขึ้น

-เกิดความเสียหายบริเวณรูขุมขนจากการบีบสิว การขัดผิวหน้า การลอกหน้าผลัดเซลล์ผิวด้วยสารเคมี หรือการทำเลเซอร์ เป็นต้น

-การสูบบุหรี่ เพิ่มโอกาสในการเกิดสิวอุดตันได้มากขึ้น

การวินิจฉัยสิวอุดตัน

หากผู้ป่วยเกิดความวิตกกังวล เป็นทุกข์จากการเกิดสิวอุดตัน หรือรักษาด้วยตนเองแล้วอาการไม่ดีขึ้น ผู้ป่วยควรไปพบแพทย์ผิวหนัง เพื่อรับการตรวจรักษาต่อไป

เมื่อไปพบแพทย์ แพทย์จะตรวจดูผิวหนังบริเวณที่เกิดสิวตามจุดต่าง ๆ โดยแพทย์อาจสอบถามเกี่ยวกับประวัติทางการแพทย์ของผู้ป่วย และสอบถามเกี่ยวกับช่วงเวลาในการมีรอบเดือนในผู้ป่วยเพศหญิง เพื่อพิจารณาปัจจัยที่ทำให้เกิดสิวอุดตัน ซึ่งอาจเกี่ยวข้องกับฮอร์โมนในร่างกายด้วย

นอกจากนี้ แพทย์อาจทำการตรวจวิธีอื่นเพิ่มเติม ในผู้ป่วยบางรายที่แพทย์มีข้อสงสัยเกี่ยวกับปัญหาสุขภาพอื่น ๆ เช่น ผู้ป่วยเพศหญิงที่อาจมีฮอร์โมนเพศชายมากผิดปกติ

ทั้งนี้ แพทย์อาจตรวจวัดระดับความรุนแรงของสิวอุดตัน เพื่อประกอบการวินิจฉัยและวางแผนรักษา โดยแบ่งเป็นระดับความรุนแรง ดังนี้:

-สิวอุดตันระดับไม่รุนแรง มีสิวอุดตันน้อยกว่า 20 จุด

-สิวอุดตันระดับปานกลาง มีสิวอุดตัน 20-100 จุด

-สิวอุดตันระดับรุนแรง มีสิวอุดตันมากกว่า 100 จุด

การรักษาสิวอุดตัน

เมื่อเป็นสิวอุดตัน เบื้องต้นสามารถรักษาดูแลอาการได้ด้วยตนเอง ด้วยการใช้ยาทาเฉพาะที่ทาบนบริเวณที่เกิดสิว ซึ่งสามารถหาซื้อได้จากร้านขายยาที่มีใบรับรองอย่างถูกต้อง โดยให้เภสัชกรผู้เชี่ยวชาญช่วยแนะนำ ยารักษาสิวอุดตัน จะช่วยทำให้สิวแห้ง และสามารถชำระล้างสิ่งอุดตันและน้ำมันบนผิวหน้าออกไปได้ง่ายขึ้น

ตัวอย่างยารักษาสิวอุดตันที่ผู้ป่วยสามารถใช้รักษาได้ด้วยตนเอง เช่น

- เบนซิลเพอร์ออกไซด์ (Benzoyl Peroxide)

- กรดซาลิไซลิค (Salicylic Acid)

- กรดอะซีลาอิค (Azelaic Acid)

- กรดไกลโคลิค (Glycolic Acid)

และในระหว่างนี้ ผู้ป่วยควรทำตามตัวอย่างแนวทางปฏิบัติ ดังนี้

- หลีกเลี่ยงการสัมผัสใบหน้า หรือผิวบริเวณที่เป็นสิว ไม่พยายามจับ บีบสิว แกะหรือเกา เนื่องจากอาจทำให้แบคทีเรียที่ทำให้เกิดสิวอาจแพร่ไปยังผิวในบริเวณอื่น อาจทำให้เกิดรอยแดง ทำให้เกิดความเจ็บปวด ระคายเคือง หรืออาจเกิดร่องรอยแผลเป็นได้ในภายหลัง

-ล้างหน้าให้สะอาดด้วยสบู่อ่อน ๆ และน้ำสะอาด 2 ครั้ง/วัน

-เลือกใช้เครื่องสำอางที่ไม่มีส่วนประกอบของน้ำมัน และไม่ทำให้เกิดการอุดตัน

-ไม่สูบบุหรี่หรือเลิกสูบบุหรี่

หากผู้ป่วยมีสิวขึ้นจำนวนมาก รักษาด้วยตนเองแล้วสิวอุดตันยังไม่เบาบางลง เกิดข้อสงสัยหรือความวิตกกังวลไม่สบายใจ ผู้ป่วยควรไปพบแพทย์ผิวหนังเพื่อทำการตรวจรักษา โดยแพทย์จะพิจารณาวิธีการรักษาตามความเหมาะสม เช่น

การใช้ยา

-ยาที่มีส่วนประกอบของเรตินอยด์ (Retinoids) ซึ่งเป็นยาทารักษาเฉพาะจุดที่เกิดสิว เช่น ไอโซเตรติโนอิน (Isotretinoin) อะดาพาลีน (Adapalene)

-ยาปฏิชีวนะต่าง ๆ อาจช่วยรักษาสิวอุดตันได้ในบางกรณี แต่ส่วนใหญ่แพทย์มักให้ยาชนิดนี้ในกรณีที่มีสิวอักเสบเกิดขึ้น

การรักษาอื่นๆ

- การเลเซอร์สิวอุดตัน

- การกดสิวอุดตัน

การป้องกันการเกิดสิวอุดตัน

สิวอุดตันอาจป้องกันได้ด้วยการเลือกใช้ผลิตภัณฑ์และการปรับพฤติกรรม เพื่อลดความเสี่ยงในการเกิดสิว เช่น

-รักษาความสะอาดบนใบหน้า ล้างหน้าอย่างน้อยวันละ 2 ครั้ง ด้วยน้ำสะอาดและผลิตภัณฑ์ที่อ่อนโยนต่อผิวหน้า และไม่มีน้ำมันเป็นส่วนผสม เพื่อกำจัดไขมันและสิ่งสกปรกที่อุดตันบนผิวหนัง หลีกเลี่ยงการล้างหน้าบ่อยจนเกินไป เพราะอาจทำให้ผิวระคายเคืองได้

-เลือกใช้สินค้าที่มีส่วนประกอบของตัวยาเบนโซอิล เพอร์ออกไซด์ (Benzoyl Peroxide) หรือกรดซาลิไซลิค (Salicylic Acid) เพื่อลดความมันบนใบหน้าและผิวหนัง

-เลือกใช้ผลิตภัณฑ์หรือเครื่องสำอางที่ช่วยควบคุมความมันบนใบหน้า โดยต้องเป็นผลิตภัณฑ์ที่มีคุณภาพและได้รับมาตรฐานการรับรองอย่างถูกต้อง โดยเฉพาะเครื่องสำอาง ควรเลือกใช้สิ่งที่มีสัญลักษณ์ระบุบนฉลากว่า ไม่ก่อให้เกิดการอุดตัน (Noncomedogenics)

-ล้างเครื่องสำอางออกให้หมดก่อนเข้านอน ไม่นอนหลับไปพร้อมกับเครื่องสำอาง

-ไม่ให้เส้นผมปกปิดผิวหน้า เนื่องจากแชมพูบางชนิดที่มีส่วนประกอบของน้ำมัน อาจอุดตันรูขุมขนใต้ผิวหนัง จนทำให้เกิดสิวได้

-ไม่บีบสิว ไม่สัมผัสใบหน้า หรือผิวหนังบริเวณที่เป็นสิว เพราะจะเพิ่มโอกาสในการเกิดสิวขึ้นมาอีก และเสี่ยงต่อการติดเชื้อหรือเกิดรอยแผลเป็นบนผิวหนังด้วย

-หลีกเลี่ยงแสงแดด ควรสวมใส่เครื่องแต่งกายปกปิดผิว เนื่องจากแสงแดดอาจมีผลกระทบทำให้เกิดสิวได้ จึงควรหลีกเลี่ยงการสัมผัสแสงแดดจ้าหรือได้รับแสงแดดเป็นเวลานาน ๆ

เป็นอย่างไรกันบ้างคะ สำหรับเกร็ดความรู้ดีๆ จาก ตรีชฎา-คลินิก คลินิกรักษาสิว จ.อุบลราชธานี หวังว่าจะได้รับประโยชน์กันทุกคนนะคะ วันนี้ลากันไปก่อน พบกันใหม่บทความหน้า สวัสดีค่ะ ❤️❤️❤️